Blog Voorbeeldlessen in Groningen

 

Samen aan de slag met poëzie
“Het is alsof je elkaar opnieuw leert kennen”

Door: Marijke de Val

 

 

Op 19 september 2017 gaven Naomi en Inge van Het Gedichtenlaboratorium twee workshops voor cliënten van Novo Kunst Atelier Groningen en Appingedam. De begeleiders vertellen over de betekenis van taalvorming door poëzie voor hun cliënten.

 

Ingrid Baron van NOVO Kunst Groningen: “Zelf heb ik wel iets met taal, maar niet zoveel met dichten, poëzie. Geweldig dat Inge en Naomi met ‘mijn’ cliënten kwamen dichten! Ik merkte hoe laagdrempelig het tien-stappenplan is. De voorbeeldles heeft mij geïnspireerd om nu ook zelf met een aantal cliënten aan de slag te gaan met poëzie. Ik vind het nog wel lastig om het dichten in te plannen in het programma.

 

 

'Ik zag vanmorgen een hond heel hard blaffen'

De aanpak van Inge en Naomi is heel toegankelijk. Hun niveau van aanspreken is wel iets kinderlijker dan ik zelf zou doen, maar tot mijn verbazing viel hun toon heel goed. Knap vond ik ook de manier waarop Naomi en Inge ieders persoonlijke verhaal de ruimte gaf en daarna terugkwamen op de vraag ‘Wat was het eerste dat je vanmorgen zag, hoorde, rook toen je opstond?’ - een eenvoudige vraag die aansluit bij een recente ervaring en waarop elk antwoord goed is. Dat stelt cliënten gerust, denk ik. Ook het tekenen in de cirkels is een mooi hulpmiddel om te kiezen voor een onderwerp.

 

 
  

Aandacht

De lengte van de workshop, twee uur, was goed. Alle cliënten bleven bij de les en de tijd vloog. En doordat er voldoende begeleiding was meegekomen van Special Arts kreeg iedereen de aandacht die nodig en prettig was. Na afloop waren de cliënten apetrots. Het leuke van dichten is ook dat het de gespreksonderwerpen tussen hen en hun begeleiders verandert. Die gaan vaak over praktische zaken zoals dingen waar iemand hulp bij nodig heeft, of over‘grote’ ervaringen als vakantie en uitjes, en minder vaak over de kleine dingen in het dagelijks leven. Het dichten biedt een vorm waarin dat wél kan.”

 

 

Jarka Dijkema en Sietske Dijkstra van NOVO Appingedam: “Wij waren op het atelier voorheen nog niet bezig met taal. De ontmoeting met Inge van Het Gedichtenlaboratorium heeft daar verandering in gebracht. Nadat wij zelf als begeleiders hebben meegedaan aan de cursus, konden we onze kennis en ervaring meteen delen met onze cliënten.

 

De gedichtencaroussel

Het is heel bijzonder om met een cliënt samen met taal en gedichten aan de slag te zijn. Het is alsof je hem of haar opnieuw leert kennen, doordat je heel andere ervaringen en verhalen hoort. Hoe we begonnen? Door maar gewoon wat te spelen met taal, en te schrijven. De thema’s voor de gedichten bedachten we zelf en bijna al onze cliënten konden er wel wat mee. Ook maakten we een gedichtencaroussel waarin we de gedichten van de cliënten konden ophangen.

 

 

 

 

De drie cirkels werken het allerbeste

De voorbeeldles van Inge en Naomi deed ons inzien dat het werken met de cirkels toch het allerbeste werkt. Voor de cliënten is het duidelijk en concreet om met tekeningen en beelden te werken. Ze komen zo tot een beter resultaat. Verder is het belangrijk (én leuk!) om als begeleider zelf ook echt mee te doen. Wij gaan ermee door. Wij zijn helemaal om!”

 

 

'Vertellen over wat ik beleef en wat indruk op mij maakt'

Tot slot de ervaringen en reacties van enkele cliënten:

 

Harmanna: Heel fijn dat ik mocht vertellen hoe ik de dingen beleef en wat indruk op mij maakt. De begeleiders waren hartelijk en heel geduldig. Ze namen alle tijd.

 

Wendy: Ik vond het leuk dat we met elkaar gingen praten en naar elkaar gingen luisteren. En elkaar gingen helpen met voorlezen. De begeleiders vond ik aardig en lief. Het was gewoon gezelligheid.

 

Moeder Wendy: Ze kwam supertrots thuis met haar gedicht, ze was blij, ze had een geweldige dag gehad.

 

Pebbles: Spannend en daarna heel erg leuk. Ik wil er wel mee verder maar ik denk niet elke dag. Ik vond het moeilijk dat de mensen allemaal nieuw voor mij waren. Het gedicht is leuk geworden, maar ik vind ‘m niet zo heel erg goed.

 

Marcel: In het begin vond ik het spannend. Gedichten maken is nieuw voor mij, heel mooi om te doen. En ik leer er wat van. Goed om het vaker te doen, om het schrijven te oefenen. Ik heb het aan mijn ouders verteld en die waren trots. Ze zeiden tegen mij: je moet het blijven doen Marcel, niet opgeven, gewoon doorzetten en mooie gedichten maken.